Судска пракса – Данок на добивка
Во продолжение на овој блог пост ќе се објавуваат извадоци од пресуди кои се однесуваат на данокот на добивка во Република Северна Македонија.
Целта на овој блог пост е единствено да ги информира читателите и даночните обврзници за погрешните примени на данокот на добивка од странан на други корисници кои најчесто завршувале со пресуда во корист на Управата за јавни приходи. Овој блог пост во никој случај не може да биде толкуван или прифатен како алатка со која на даночните корнисицни ќе им се овозможува или помага вршење на даночна евазија во било која форма. Адвокатското друштво Лаличиќ и Бошкоски од Скопје смета дека преку почитување на даночната регулатива од страна на сите даночни обврзници може да се изградат силни и стабилни институции во државата.
Пресудите подолу се извдоени и нецелосни, а линкот кон истите може да го најдете при самиот текст за подетално анализирање на одлуките. Истите имаат цел единствено да упатуваат на погрешната пракса на определени даночни обврзници со цел читателите да бидат навремено едуцирани и да ги превенираат грешките од таков тип.
Управата за јавни приходи ги објавува пресудите во кои се јавува како странка во постапката пред Управен и Виш Управен суд на следниот линк: https://e-presudi.finance.gov.mk/?paged=2&cat=13
Исплата на скриени добивки кон содружници, акционери или со нив поврзани лица
„По однос на ова, а со извршен увид во сметководствената «УЖ-3».бр.«73»/«2023» 3 документација на излезни фактури кон лицето ., било констатирано дека во излезните фактури продажните цени биле пониски од цените по кои тужителот ги продавал производите кон останатите купувачи т.е. пазарните цени, така што контролата преку утврдување на просечната разлика помеѓу пазарните цени и продажните цени кон лицето – основач и управител на тужителот (З. С.), од 12,6%, а имајќи го предвид искажаниот износ на остварен промет на сметката 120, добиен е износ од 3.553.907,00 денари (со ДДВ), односно помалку евидентиран остварен промет во бруто износ од 397.684,00 денари или нето износ од 378.747,00 денари, кој по својата економска суштина претставува скриена исплата на добивка, согласно членот 9 став 1 точка 7 од Законот за данокот на добивка“.
Целосниот текст на пресудата може да се прочита на следниот линк.
Согласно Законот за добивка, Член 9 став 1 точка 7, Како непризнаени расходи за даночни цели се сметаат и скриените исплати на добивки како што се: давање на одредени производи и услуги на содружниците или акционерите или на нив поврзани лица по цена пониска од пазарната, вклучувајќи ја и пониската камата на одобрените заеми; плаќање за добиените производи и услуги од содружниците или акционерите или на нив поврзани лица, по цени повисоки од пазарните и овозможување на стекнување на добивки на содружниците или акционерите или на нив поврзани лица.
Со оваа одредба законодавецот препознава дека определени користења на услуги или производи од страна на содружниците или акционерите можат да се вршат по пониска цена од пазарната па на таков начин тој содржник или акционер, наместо да исплаќа кон себе добивка преку дивиденда за која треба да исплати данок, на ваков начин врши придобивка која останува неоданочена.
Сите исплати од даночниот обврзник, особено оние за давани услуги, е потребно детално да се документираат
„во кој преку извршената контрола на сметководствената евиденција и книговодствена документација било констатирано дека тужителот во текот на 2017 година, односно на 01.03.2017 година бил склучен Договор за дело помеѓу Друштво за … – Б. како нарачател на услугите и лицето Ф.М. од И како вршител, каде предмет на договорот било извршување на консултантски услуги за период од 01.03 – 31.12.2017 година, односно во период кога нарачателот има потреба, за договорен износ од 6.000.000,00 денари, но од страна на тужителот биле исплатени износ од 2.671.060,00 денари, додека од приложените документи не можело да се утврди за каков вид на услуги се работи, бидејќи нарачателот и извршителот на работите биле исти лица т.е. основачот и управителот на нарачателот и извршителот на работите е едно исто лице – Ф.М. од И. “.
Целосниот текст на пресудата може да се прочита на следниот линк.
Во пресудата судот се повикува на одредбите за уредно водење на сметководство и документирање на сите процеси врз основа на кои се вршат исплати од страна на правното лице кое е даночен обврзник. Така, согласно член 65 од Законот за даночната постапка, одданочувањето се темели на податоци од сметководството и од евиденциите на даночниот обврзник кои се водат во согласност со одредбите од членовите 45, 46 и 47 на овој закон, освен во случај кога упатуваат на нивна неточност.
Понатаму, цитиран и членот 471 став 1 од Законот за трговските друштва каде е пропишано дека секој трговец, во согласност со принципите на правилно водено сметководство, води трговски книги на начин што ги прави видливи сите преземени трговски правни работи, состојбата на средствата, обврските, главнината, приходите и расходите… Согласно член 472 став 4 од истиот закон, трговските книги се водат врз основа на веродостојни сметководствени документи.
Користењето на возило за службени цели треба соодветно да е документирано
… Од даночната контрола било констатирано дека тужителот во периодот од 01.01.2017 година до 31.12.2017 година искажал трошоци по основ на користење на приватно возила за службени цели во износ од 167.830,00 денари, кои не се поврзани со вршење на дејноста на субјектот и се третирани како лични примања согласно член 14-а од Законот за персоналниот данок на доход и пресметан е персонален данок на доход по други основи, по стапка од 11,11 % во износ од 18.645,00 денари, па утврдено било дека истите претставуваат непризнаени расходи за даночни цели во износ од 186.475,00 денари, согласно член 9 став 1 точка 2 алинеја 8 од Законот за данокот на добивка….
Целосниот текст на пресудата може да се прочита на следниот линк.
Во конкретниот случај, по наоѓање на Управниот суд, тужениот орган правилно ги применил горе цитираните законски одредби кога книговодствено евидентираните трошоци на товар на деловните расходи за 2016, 2017 и 2018 година, по основ на набавено и потрошено гориво, дневници и патарини за службени патувања во земјата и користени туристички услуги, за кои не е приложена веродостојна сметководствена документација, не им дал третман на расходи за вршење на дејноста на тужителот кои се признаваат како одбитни ставки, согласно член 9 став 1 точка 1 од Законот за данокот на добивка.
Ова од причина што контролата утврдила дека евидентираните трошоци не биле книжени врз основа на веродостојни сметководствени документи во согласност со сметководствените прописи и Законот за данок на добивка, од кои ќе може да се утврди дека трошоците се реално направени, заради што и правилно е констатирано дека станува збор за трошоци кои не се поврзани со вршење на дејност на тужителот, односно не се непосреден услов за извршување на таа дејност.
Задолжителен отпис на застарени побарувања при истек на рокот за застареност
… Имено, контролата од извршен увид во спецификација 2200-обврски спрема добавувачи во земјата и 221-обврски спрема добавувачи во странство, констатирала побарувачки салда постари од 3 години, односно кои потекнуваат пред 2013 година во вкупен износ од 40.333.937,00 и во вкупен износ од 1.929.910,00 денари. Согласно претходното контролата констатирала дека за наведениот износ на неплатени обврски спрема добавувачи во земјата и во странство, а кои се постари од 3 години потребно е да се изврши отпис на истите поради настапена застареност, односно да се изврши приходување и да се зголеми финансискиот резултат во даночниот биланс за 2018 година во насока на правилна примена на одредбите од член 363 став 1, став 2, член 10 и член 383 од Законот за облигационите односи како и во согласност со рамката и точките 62, 0 и 39 на МСС и МСС-1 стандардите….
Целосниот текст на пресудата може да се прочита на следниот линк.
Согласно член 9 став 1 од истиот Закон, како непризнаени расходи за даночни цели меѓу другото се сметаат: …. трајниот отпис на ненаплатените побарувања, освен трајниот отпис на ненаплатените побарувања по основ на придонеси од задолжително социјално осигурување и Согласно член 10 став 1 од Законот за данок на добивка („Службен весник на РМ“ бр.80/1993, 112/2014), непризнаени расходи за даночни цели се и трошоците за исправка на вредноста на ненаплатените побарувања, освен исправките на вредноста кај банките, штедилниците и осигурителните друштва на начин утврден со закон, како и ненаплатените побарувања по основ на придонеси од задолжително социјално осигурување.
Врз основа на ова, произлегува констатацијата дека побарувањата кои застаруваат согласно рокот за застареност од Законот за облигационите односи, задолжително треба да бидат отпишани и за истите да биде исплатен данок како непризнати расходи за даночни цели во смисла на член 9 став 1 точка 17 од Законот за добивка.