+ 389 2 609 0218 contact@lblaw.com.mk

Право на првенствено купување при закуп

Правото на првенствено купување на недвижен имот кој се користи под закуп е многу оскудно регулирано со Македонското законодавство. Прописите кои ја регулираат оваа материја (Законот за облигационите односи и Законот за сопственост и други стварни права), донесени пред повеќе од две децении, правото на првенство на закупецот да го купи имотот пред било кое трето лице е ограничено само во одредени случаи, исполнувајќи кумулативно два услови: (1) Недвижниот имот да има намена на деловен простор и (2) Недвижниот имот да е во сосопственост (сопственост) на две или повеќе лица.

Врз основа на ваквата законска регулација, произлегува дека нашето законодавство врши само делумно уредување на правото на првенствено купување при закуп на недвижен имот и тоа само доколку се исполнети горенаведените услови (кумулативно). Делумно, затоа што во пракса,  особено во деловните релации при закуп помеѓу правни лица, неретко се јавува намера и потреба на договорните страни да ја регулираат оваа опција, односно да воспостават право на закупецот да го купи недвижниот имот кој го користи под закуп пред сопственикот да го понуди на продажба на било кое друго лице.

Интересен е фактот што Законот за облигационите односи, како клучен правен акт со кој се регулираат договорните односи, не го регулирал експлицитно концептот на првенствено право на закупецот. Истовремено, овој закон се потпира на начелото за слободно уредување на односите, односно предвидува дека страните на договорите можат слободно да ги уредуваат договоните односи во согласност со Уставот и останатите применливи закони. Оттука, произлегува дека сепак страните можат слободно да инкорпорираат одредби со кои ќе се уреди можноста за првенствено право на купување од страна на закупецот, како и условите под кои може да се остварува ова право.

Користејќи се со концептот на првенствено право на купување во договорите за закуп, за закупците истиот нуди висок степен на сигурност и отворање на нови можности. Ваквата опција им овозможува на бизнисите да се одржат на одредена локација без непосреден притисок за евентуална потреба од селење на својот бизнис, што во многу случаи може да се покаже како многу комплексен, па дури и фатален процес. Од друга страна пак, за сопствениците на недвижниот имот, нудењето на ова право може да го направи нивниот имот попривлечен за потенцијалните долгорочни закупци, обезбедувајќи стабилност во закупот и потенцијално зголемување на вредноста на имотот. 

При инкорпорирање на оваа можност во договорите за закуп, од клучно значење е јасно да се дефинираат условите под кои може да се оствари ова право. Овие услови може да се однесуваат на: 

 

  • Временската рамка во која закупецот мора да ја изрази својата намера за купување
  • Задолжителна продажба доколку закупецот ја изрази својата намера
  • Начинот на одредување на купопродажната цена
  • Одредување на дополнителни услови на купопродажбата.

Од горенаведеното може да се заклучи дека македонскиот законодавец се одлучил за внимателна рамнотежа за концептот на правото на првенствено купување од страна на закупецот, наспроти слободата на уредување на договорните односи, регулирајќи го прашањето кое се однесува само на деловни простории во сопственост на повеќе лица. Сепак, со внимателно користење на оваа можност и вклучување на ова право во договорите за закуп, како закупците, така и сопствениците можат да имаат значителна корист од аспект на предвидливост и навремено планирање.

Ведран Лаличиќ

Контактирајте го авторот тука:

Напомена: Горенаведеното не претставува правен совет и во никој случај не може да биде прифатен или разбран како инструкција за постапување во конкретен случај. Секоја правна ситуација има свои карактеристики кои треба да се гледаат посебно и од таа причина Ви препорачуваме за правен за правен совет, да контактирајте стручно лице – адвокат.

Контактирајте не за консултација во однос на деловно право

Канцеларија

Ул. Македонија бр. 26/1-5,

Скопје – Центар

Контакт

contact@lblaw.com.mk
+ 389 2 609 0218

Lalicic & Boskoski Law Firm

str. Makedonija no. 11/1-5